Biltong-blog #1: T.I.A.

“Hey man nice shoes. What are they made of, leather or something?” De man die me 10 seconden daarvoor bijna omver liep, lacht vriendelijk en legt z’n hand op mn schouder. “Would you like to trade them for mine?”. Ik antwoord lachend maar ontkennend, de lichtblauwe sneakers die hij aan heeft zijn toch niet helemaal voor mij. Evengoede vrienden, hij gaat rechtsaf en wij lopen rechtdoor. Exact 30 seconden duurt het voordat iedereen doorheeft dat dit voorval niet klopt. In Kaapstad tegen iemand aanlopen en gecomplimenteerd op je schoenen. ’s nachts om 2 uur. In een van de bekendste (toeristen-)uitgaansstraten. In lichte paniek grijp ik naar m'n zakken, maar eigenlijk weet ik al wat ik ga vinden: mijn rechter broekzak, de plek waar ik sinds mijn Nokia 3410 13 jaar geleden mijn telefoon bij me houdt, voelt angstvallig leeg aan.

Uiteraard is op dat moment 1 en 1 samen 2, maar toch begin je te twijfelen. Heb ik hem niet aan iemand gegeven omdat ik de enige was met een lokale sim? Heb ik hem in de kroeg niet in een tas gedaan? Heb ik hem niet op de bar/tafel laten liggen? Gelukkig zijn de anderen daadkrachtiger en gaan op zoek, maar niemand ziet de man met de blauwe schoenen meer lopen. We besluiten de politieagent die 5 meter verderop staat aan te spreken. Die doet eerst of hij ons niet hoort, dan haalt hij z’n schouders op en wil weglopen en pas na aandringen laat hij mij zelf m’n naam in zijn boekje opschrijven. Het boekje wil hij daarna zonder te lezen in zijn zak steken en wij proberen hem ervan te overtuigen om in ieder geval een contactnummer te noteren en aantekeningen te maken van het voorval. Met duidelijke tegenzin doet de agent het eerste, maar hij vindt het tweede vindt hij klinkklare onzin. Als we met de taxi op weg zijn naar de airbnb realiseren we ons plots de ironie van de situatie: op het moment dat ik gerold werd waren we elkaar nét aan het vertellen dat we op moesten passen voor zakkenrollers.



Tja, ik wist dat het ging gebeuren, jij wist dat het ging gebeuren en iedereen waarschuwt ervoor: let erop dat je niet gerold wordt in Kaapstad. Maar als het je dan toch overkomt voel je je evengoed de grootste idioot die op de aarde rondloopt. Gelukkig hebben de Zuid Afrikanen hier een magisch zinnetje voor: This Is Africa, of T.I.A., een soort combinatie tussen hakuna matata en “drommels, drommels, drommels, ik heb ook al-tijd pech”. Een verklaring voor alles dat misgaat of alles dat je overkomt. Je zak wordt gerold midden in de nacht op straat? This is Africa. De laatste lift naar he OK-complex die het nog deed stopt ermee? This is Africa. Je bent ’s ochtends je sleutels kwijt? This is Africa. Je gaat met je sokken aan in een plas water staan in de badkamer? This is Africa. Het antwoord op alles en op niks tegelijk. Het is een makkelijke en goede manier om te berusten in je lot en alles te laten komen zoals het komt. Bijvoorbeeld: een afspraak bij de polikliniek begint hier voor alle patiënten om half 8 in de ochtend en op volgorde van binnenkomst wordt vervolgens iedereen geholpen. De eerste dus om 8 uur, de laatste pas om half 2. Het wordt een soort familie uitje met mama, papa, de kinderen en soms ook nog opa, oma en lunch wordt meegenomen voor iedereen. Juist omdat iedereen weet dat het zo zal gaan is het goed en er is niemand die klaagt: this is Africa.

Maar this is Africa heeft ook een keerzijde. De lager opgeleide/armere bevolking accepteert lang en veel lichamelijke problemen voordat daar een arts voor gezocht wordt.* Lang wordt gedacht “als ik niets voel, ben ik niet ziek” en vervolgens “het valt allemaal vast wel mee”, waardoor als men naar het ziekenhuis komt het (in een deel van de gevallen) al te laat is. Hiernaast zijn ze ook passiever in het zorgproces; de jongere artsen doen hun best om de patiënten goed te informeren en te betrekken bij het maken van medisch beslissingen maar stuiten vaak op onbegrip. “U heeft er toch voor geleerd, vertelt u het mij maar”. De artsen van de echte oude garde beginnen hier niet eens meer aan: dit is wat we gaan doen, dit zijn de risico’s, punt. Dit betekent overigens niet dat ze minder begaan zijn met hun patiënt, de arts-patiënt relatie is gewoon anders en wie ben ik om te zeggen dat wij het in Nederland beter doen?



Terug naar de telefoon: Uiteraard heb ik netjes aangifte gedaan bij de politie, meer voor de verzekering was dan omdat ik verwacht dat zij mijn telefoon gingen vinden. Het signalement “donkere man met blauwe schoenen” was tenslotte niet overmatig specifiek. En net op het moment dat ik een soort van gelukkig met mezelf ben omdat ik toevallig mijn paspoort bij me heb, het juiste politiebureau heb gevonden en dat er geen rij stond voor de balie, komen met bosjes (blanke) toeristen binnenlopen. Allemaal gerold op het hoekje tegenover het politiebureau. Oja, dit is nog steeds Zuid Afrika.